De Geschiedenis
De Oorlogsdagen van mei 1940
Vrijdag 10 mei.
- Grote aantallen overvliegende Duitse vliegtuigen.
- Tegen de avond komen de eerste terugtrekkende Nederlandse troepen bij Kornwerderzand.
- Het houten hotel en de dijkhuizen worden ontruimd.
Zaterdag 11 mei.
- Het hotel, het benzinestation en huizen worden in brand gestoken of gesloopt.
- Levensmiddelen worden aangevoerd en het drinkwater vanuit Friesland wordt afgesloten.
- Pioniers leggen landmijnen in het terrein voor de versperring.
Zondag 12 mei.
- Duitsers in Stavoren.
- De stelling wordt bestookt met mitrailleurvuur en brandbommen.
- De brug wordt open gedraaid en opgeblazen.
- Een eerste contact met de vijand, drie Duitsers op een motor met zijspan.
Maandag 13 mei.
- 14.00 uur, een Duits verkenningsvliegtuig vliegt over.
- Om 17.20 uur start een Duitse artilleriebeschieting vanaf de IJsselmeerdijk bij Cornwerd.
- Rond 18.00 uur nadert een groep Duitse stoottroepen van ongeveer 600 man..
- Als ze de stelling Kornwerderzand op 800 meter zijn genaderd, geeft kapitein Boers opdracht het vuur te openen.
- De Duitse verliezen blijven beperkt tot enkele soldaten.
Dinsdag 14 mei.
- De kanonneerboot Hr. Ms. Johan Maurits van Nassau legt de Duitse kanonnen het zwijgen op.
Na het bombardement op Rotterdam capituleert het Nederlandse leger.
De Duitse bezetting
In eerste instantie hadden de Duitsers weinig belangstelling voor de stelling en was het een bewaakte doorlaatpost. Wel waren er kustwacht – en Grenzschutzmanschappen gelegerd. Toen de Duitse krijgskansen keerden (nederlaag bij El Alamein en Stalingrad) werd de stelling vanaf 1943 weer volledig bemand. De stelling werd uitgebreid met 3 bunkers ingericht met 5 cm antitankgeschut, er kwamen opstellingen voor luchtdoelartillerie en 3 wachtposten en er kwamen houten mitrailleurstoelen in plaats van de Hollandse zandzakken. Kornwerderzand was daarmee een onderdeel van de zgn. Atlantikwall.
Naamlijsten
- Namenlijst J.M. van Nassau
- Naamlijst van de luchtafweerdienst Leeuwarden, die in de nacht van 12 op 13 mei vanuit Noord-Holland werden toegevoegd aan de stelling Kornwerderzand
- Namenlijst van militairen die op 11 mei 1940 vanaf 17.00 uur, toen de laatste Nederlandse troepen vanaf de grens gepasseerd waren, deel uit maakten van de bezetting van de Wonsstelling
- Naamlijst Kornwerderzand
Om nabestaanden, familie en kennissen in staat te stellen te achterhalen waar hun verwanten in de meidagen van 1940 in de stelling Kornwerderzand, dan wel in de Wonsstelling gediend hebben, c.q. gelegerd zijn geweest, is Dhr. J. Topper al enkele jaren bezig om deze namen te verzamelen. Hierbij wordt o.a. gebruik gemaakt van open bronnen, gevechtsverslagen en interviews met veteranen en contacten met familieleden.
Komt de naam van uw familielid of bekende niet voor op een van deze lijsten en bent u van mening, dat betrokkene in een van de eerdergenoemde stellingen heeft gediend, dan bestaat de mogelijkheid via deze link de militaire staat van dienst op te vragen om zo de eenheid van betrokkene te achterhalen.
In verband met de Wet Bescherming Persoonsgegevens dient u zelf een aanvraag voor de militaire staat van dienst van betrokkene in te dienen.
Deze aanvraag dient vergezeld te gaan met een kopie van uw identiteitsbewijs en een bewijs van overlijden van betrokkene. Dit kan zijn een rouwbrief, overlijdensadvertentie, foto van een graf of een bewijs van overlijden in de gemeente. Daarna kunt U contact opnemen met:
J. Topper
Rollemastate 108
8925 DE Leeuwarden
e-mail: j.topper@hetnet.nl
Hij zal dan eventueel de naam toevoegen aan de bestaande lijst.
De Navo tijd
Er komen bewakingstroepen van het regiment Van Heutz voor de rondomverdediging. In de kazematten worden NATO-militairen gelegerd. Ook worden er van tijd tot tijd grote internationale oefeningen gehouden.
De vuurkracht wordt versterkt door het ingraven van 4 Shermantanks, waarvan de geschutskoepel boven de grond blijft. Zware mitrailleurs Vickers, Brenguns, 2″ mortieren en 17-ponder antitankkanonnen komen in de plaats van de vooroorlogse en Duitse bewapening.