Kazemattenmuseum Kornwerderzand

2 dagen geleden

Na een natte start in Wageningen kwam vanmiddag de loopgroep met wethouder Michel Rietman in hun midden, het Bevrijdingsvuur brengen. Burgemeester Jannewietske de Vries kreeg de fakkel en ontstak daarop het Bevrijdingsvuur.

#bevrijdingsdag #bevrijdingsvuur #5mei2024 #sudwestfryslan ... Lees MeerLees Minder

Kazemattenmuseum Kornwerderzand

3 dagen geleden

Toespraak 4 mei 2024 Dodenherdenking Kazemattenmuseum

Minder polarisatie, meer gemeenschapszin
Geachte aanwezigen, beste mensen, jongens en meisjes. Wat fijn om jullie als vertegenwoordigers van overheden, defensie, maatschappelijke organisaties, dorpen, scholen en scouting welkom te mogen heten in het Kazemattenmuseum.
Ik spreek namens de bijna 100 vrijwillige medewerkers als ik zeg dat wij er trots op zijn dat Kornwerderzand één van de officiële locaties is voor de Nationale Dodenherdenking. Vanzelfsprekend eren we op 4 mei de mannen en vrouwen die ter land, ter zee en in de lucht vochten voor onze vrijheid. Hier op deze plek of waar dan ook ter wereld. Dat is één van de voornaamste redenen dat we hier - elk jaar weer - staan en twee minuten stilte in acht nemen. Met name voor hen die het niet overleefden of zwaar getraumatiseerd uit de oorlog kwamen.
Een andere, minstens zo belangrijke reden, is dat we de lessen blijven trekken uit dat voor velen inmiddels zo verre verleden. In deze tijd van toenemende polarisatie is dat misschien wel belangrijker dan ooit.
Daarom zijn ‘herdenkingen’ als deze uitgelezen momenten om even stil te staan bij onze gezamenlijke oorlogsgeschiedenis, vijf gruwelijke en verwoestende jaren die een onuitwisbare impact hadden op het leven van veel mensen en de samenleving als geheel. Een moment ook van diepgevoelde gemeenschapszin dat we als een probaat medicijn moeten blijven inzetten tegen de toenemende tweespalt in ons land.
Dat is voor mij het thema van vandaag: minder polarisatie, meer gemeenschapszin.
Het is bij 80 jaar geleden dat we in Fryslân werden bevrijd en Nederland aan de wederopbouw kon begonnen. Voor mijn grootouders was het een intense periode waarin ze als jonge ouders het hoofd boven water moesten zien te houden, met vervolging, Arbeitseinsatz, gebrek aan alles en honger in het laatste oorlogsjaar als dieptepunten. Voor mijn ouders waren het spannende jaren met angstige momenten, bijvoorbeeld als er grote formaties vliegtuigen overtrokken, als er Duitsers door het dorp trokken of toen mijn moeder in de Hongerwinter bij tuinders in West-Friesland werd ondergebracht. Voor mij - toch niet heel lang na de oorlog geboren - was het een recente, bijna tastbare geschiedenis van mensen om mij heen. Zij die het hadden meegemaakt, die de oorlogsbeelden op het netvlies hadden. Voor mijn dochter was het een geschiedenisles als die over de Romeinen, Karel de Grote, Willem van Oranje en Napoleon. En voor schooljeugd van nu zijn de jaartallen ’40-’45 bijna een black box.
Toch heeft de Russische invasie in Oekraïne ons op confronterende wijze duidelijk gemaakt dat oorlog in Europa niet louter tot het verleden behoort of dat conflicten elders geen wereldwijde brandhaard meer kunnen zijn. Ik herinner jullie aan de euforie die er was rond het jaar 2000. Alles zou beter worden en we zouden toegroeien naar een vreedzame, mondiale samenleving.
Nog geen kwart eeuw later is de wereld verdeelder dan ooit, is de Koude Oorlog terug van weggeweest, staat het Midden-Oosten in brand, is het antisemitisme weer zichtbaar aanwezig, bedreigt China de hele regio rond de Zuid-Chinese Zee, zijn de Verenigde Staten eerder een risico dan een betrouwbare bondgenoot en maakt Europa zich op voor een oorlogssituatie.
Tegelijk is in eigen land de politiek verdeelder dan ooit en lijkt ook de samenleving tot op het bot gepolariseerd. De tegenstellingen tussen partijen en bevolkingsgroepen lijken onze maatschappij te verlammen, terwijl de opgaven rond klimaat, stikstof, woningbouw, vluchtelingen, fundering en energie.
Terwijl onze gedachten uitgaan naar alle onschuldige mensen die op dit moment slachtoffer zijn van welk gewelddadig conflict dan ook, rijzen er tal van vragen op over hoe het zo uit de hand kon lopen. Waar zijn de eensgezindheid en de gedeelde waarden gebleven van na de Tweede Wereldoorlog (gebaseerd op ‘dat nooit weer’)? Wat is er over van de internationale rechtsafspraken tussen de volkeren (iedereen gelijk, oorlogsmisdaden en genocide bestraffen)? Kunnen we nog blind vertrouwen op Artikel 5 van de NAVO (een aanval tegen één is een aanval op allen)? Hoe verenigd zijn de Verenigde Naties nog, de organisatie waar 193 landen samenwerken aan meer vrede en veiligheid in de wereld? En waarom is het voor ons - vrijheidslievende mensen die we allemaal zijn - steeds lastiger om ons aan gemeenschappelijke afspraken en regels te houden?
Hoewel de antwoorden bij mij in het luchtledige blijven hangen, sterkt het ons als museum in onze opdracht om de herinnering aan de oorlogsgebeurtenissen op en rond Stelling Kornwerderzand levend te houden. We eren de Nederlandse militairen die dapper weerstand boden aan de Duitse blitzkrieg, we herdenken de oorlogsslachtoffers en we vieren de vrijheid. Op deze manier blijft het Kazemattenmuseum mensen van verschillende achtergronden en generaties inspireren tot nadenken over vrede, vrijheid, democratie en rechtstaat in de wereld van vandaag en morgen.
Dat sluit goed aan bij het thema voor 4 en 5 mei dit jaar, ‘Vrijheid Vertelt’, dat tegelijk een opmaat is naar 80 Jaar Vrijheid in 2025. Het Nationaal Comité vraagt in het lustrumjaar aandacht voor de littekens die de Tweede Wereldoorlog achterliet en die nog steeds zichtbaar zijn. Maar ook voor het besef dat het geen vanzelfsprekendheid is dat we leven in een vrij en democratisch land. Dat het een groot voorrecht is waaraan we ook zelf een bijdrage moet leveren, elke generatie opnieuw.
Daarom hechten we veel waarde aan 4 en 5 mei, de nationale dagen van herdenken en vieren. En daarom is het goed om hier eens in de vijf jaar extra bij stil te staan. Juist om ervoor te zorgen dat ons ‘gezamenlijke narratief’, dat ‘verbindende verhaal’ niet minder wordt. Dat polarisatie geen vat krijgt op de humanitaire waarden, ons niet verdeelt in links of rechts, fout of goed, zelfs niet in wortel of frikandel. Want vrede en vrijheid maak je samen.
Dat is wat mij betreft ook de diepere waarde van deze dagen en zo’n lustrumjaar. Dat we het verleden verbinden aan perspectief op de toekomst. Dat we met elkaar het gesprek aangaan over hoe het verder moet. Over hoe we een gezonde bodem kunnen leggen onder een samenleving die gebaseerd is op vrijheid, solidariteit en duurzaamheid. Een samenleving die inclusief is, waarin mensen ruimte krijgen om zelf te beslissen over hun leven en waar - naast ruimte voor het ‘ik’ - ook veel gedeeld wordt via het ‘wij’. Mijn vrijheid raakt immers ook aan die van jullie?
In deze context wil ik alle mensen die in Fryslân een publiek ambt bekleden, op welk niveau dan ook, wijzen op de dure plicht die zij hebben om garant te staan voor die vrijheid. Een vrijheid die niet het resultaat is van macht die zich laat gelden, maar die een mentaliteit is gebaseerd op gedeelde waarden van gelijkheid, rechtvaardigheid en vrede. Daarom moeten we wegblijven van polarisatie en ervoor waken dat we ten prooi vallen aan een soort van democratisch gelegitimeerde nonchalance ten opzichte van onze democratie en rechtsstaat, en ons blijven inzetten voor maatschappelijke betrokkenheid van iedereen.
Als woorden ertoe doen - betekenis hebben - en ook mijn woorden daaraan bijdragen, zou het mijn diepste wens zijn om iets meer besef te kunnen kweken van de waarde van vrijheid en democratie en daarmee ook een einde maken aan de haast besmettelijke onverschilligheid, dan is er al veel gewonnen. Het zou misschien kunnen verhinderen dat het jubileumjaar 2025 een verloren jaar wordt, maar eerder het begin is van ‘iets hoopvols’. Een schakeljaar naar een Friese overgangssamenleving die koers zet naar perspectief, brede welvaart en vrede & vrijheid voor iedereen in Fryslân.
====
Tot slot wil ik nog het woord richten tot onze jonge gasten van vandaag. Want men zegt zo gemakkelijk ‘de jeugd heeft de toekomst’, maar we vergeten er vaak bij te zeggen dat wij - als volwassenen - daar wel voor moeten zorgen. En als wij er nu een rommeltje van maken, dan verpesten we het ook voor jullie, later als jullie ouder zijn.
Daarom zijn we zo blij dat jullie er zijn. Dat de leerlingen van de Johan Willem Frisoschool uit Leeuwarden het monument van Kapitein Boers hebben geadopteerd en elk jaar weer prachtige gedichten maken. Dat leerlingen van De Ark van Makkum het monument van de Wonsstelling hebben geadopteerd en elk jaar weer mooie tekeningen maken. Dat dit jaar het Marinemonument is geadopteerd door scouting Jambowa uit Bolsward. En hopelijk vinden we nog een school of club om het nog te plaatsen monument voor de Canadese bevrijders te adopteren voor de eerstvolgende herdenking op 4 mei in 2025, het lustrumjaar van 80 Jaar Vrijheid.
Tot die dag komt, wens ik jullie alle wijsheid in vrijheid en vrede.
Kees Terwisscha van Scheltinga,
voorzitter Kazemattenmuseum

Kornwerderzand, 4 mei 2024 ... Lees MeerLees Minder

Kazemattenmuseum Kornwerderzand

6 dagen geleden

BEVRIJDINGSVUUR NAAR KAZEMATTENMUSEUM

Op 4 mei stappen zo’n 25 sporters vanuit Sneek in de bus naar Wageningen voor het ophalen van het bevrijdingsvuur. Zij brengen dit naar het Kazemattenmuseum op Kornwerderzand. Op het monumentenplein wordt het vrijheidsvuur ontstoken.

Na een 170 kilometer lange estafetteloop arriveren de atleten om ongeveer 14.30 uur in het Kazemattenmuseum. Het vrijheidsvuur wordt ontstoken bij de monumenten ter nagedachtenis aan kapitein Boers en luitenant Ham, aan de soldaten die omkwamen in de Wonsstelling en aan de bemanningsleden van de kanonneerboot Hr Ms Johan Maurits van Nassau die het leven lieten toen het schip door de Duitsers tot zinken werd gebracht. De Johan Maurits van Nassau vervulde een belangrijke rol bij het uitschakelen van de Duitse artillerie aan het begin van de Afsluitdijk.

Het ophalen uit Wageningen van het vrijheidsvuur is een eerbetoon aan de Nederlandse soldaten die op Kornwerderzand en in de Wonsstelling voor onze vrijheid vochten.

Onder de estafettelopers die de fakkel van Wageningen naar Kornwerderzand brengen is ook wethouder Michel Rietman van gemeente Súdwest-Fryslân. Vorig jaar mocht hij op Kornwerderzand de fakkel in ontvangst mocht nemen. Enthousiast geworden van dit sportieve evenement besloot hij dit jaar ook mee te lopen. Dit jaar wordt de fakkel rond 14.30 uur overhandigd aan burgemeester Jannewietske de Vries, die daarna het vrijheidsvuur ontsteekt.

De sporters dragen zo hun steentje bij om aandacht te vragen voor de vrijheid. Want vrijheid deel je met elkaar. En die is niet zo vanzelfsprekend blijkt ook vandaag de dag.

De middag wordt muzikaal omlijst door muziekkorps Nij Libben uit Witmarsum. De lopers worden feestelijk ingehaald. Er wordt veel publiek uit Fryslân verwacht. Op 5 mei is de toegang tot het museum vanaf 14.00 uur gratis!

De estafetteloop wordt financieel mogelijk gemaakt door Stichting Sneek 1940-1945, Vermillion Energy Netherlands, ITS reizen, gemeente Súdwest-Fryslân en het Kazemattenmuseum.

#bevrijdingsvuur #5mei #bevrijdingsdag @michelrietman #súdwestfryslân ... Lees MeerLees Minder